Pałac w Knossos na Krecie

Historia Krety

Bogata historia Krety dzieli się na kilka etapów. Osadnictwo na wyspie rozwinęło się już w neolicie, czyli jeszcze przed 2600 r. p.n.e. Prawdziwy rozkwit kultura kreteńska przeżyła jednak w epoce brązu zwanej także okresem minojskim. Epoka ta przypada na lata 2600-1400 p.n.e., a jej nazwa związana jest z imieniem mitologicznego króla Minosa, który niegdyś władał wyspą, a w swoim pałacu w Knossos, przez lata więził potwora z głową byka – Minotaura. W owym czasie na Krecie powstały okazałe, wielofunkcyjne pałace.

Historyczna wyspa grecka – Kreta

W okresie mykeńskim, trwającym od 1400 do 67 r. p.n.e. najważniejszym ośrodkiem stała się obecna Chania (ówczesna Kydonia), zaś w okresie doryckim wznoszono charakterystyczne antyczne twierdze, zwane akropolami.

Od 67 r. p.n.e. do 337 r. n.e. wyspa dwukrotnie zmagała się z natarciami Rzymian, którym ostatecznie udało się ją podbić. W trakcie panowania najeźdźców Kreta stała się ważnym portem, który obsługiwał główne szlaki handlowe. Wybudowano także wiele nowych miast. Miano najważniejszego ośrodka zyskała wtedy Gortyna.

W pierwszym okresie bizantyjskim, który obejmuje lata od 337-824 n.e. Kreta została prowincją senacką włączoną do prefektury Illycurum. W 415 r. doszło do ogromnego trzęsienia ziemi, na skutek którego Gortyna została całkowicie zniszczona.

Między 824 a 961 r. wyspa znajdowała się pod panowaniem Arabów, którzy doprowadzili do powstania Rab-al-Khan (dzisiejszego Heraklionu). Miasto, będące również fortecą, stanowiło wtedy centrum największego targu niewolników w basenie Morza Śródziemnego.

W latach 961-1204 wyspa po raz kolejny znalazła się w rękach Bizantyjczyków. W tym czasie powstały nowe ośrodki miejskie, jak np. Temenos. Gdy Cesarstwo zaczęło upadać, wyspa została sprzedana Wenecjanom, którzy dokonali nowego podziału administracyjnego.

Na początku XVII stulecia sułtan turecki wypowiedział wojnę Wenecji, niedługo później podbił Kretę. Turecka okupacja trwała aż do połowy XIX w.

Druga połowa XIX stulecia oraz początek wieku XX to czasy autonomii. Kreta została wtedy podzielona na cztery strefy, a nad każdą z nich zwierzchnictwo sprawowało inne państwo. Region Chania kontrolowany był przez Włochy, Rethymno przez Rosję, Heraklion znajdował się natomiast pod nadzorem Anglików, zaś Sitia przypadła Francuzom. W 1913 r. w wyniku ustaleń między Grecją i Turcją, a także dzięki Traktatowi Londyńskiemu, Kreta została przyłączona do Grecji.

Po zakończeniu II wojny światowej, w trakcie której wyspa została częściowo zniszczona, pomiędzy zwolennikami komunizmu oraz kapitalizmu wybuchła wojna domowa. W roku 1967 doszło natomiast do przewrotu wojskowego, w 1974 r. przywrócono republikę oraz cywilne rządy. Od 1981 Grecja należy do Unii Europejskiej.

Więcej informacji na temat bogatej historii Krety znaleźć można np. tutaj: https://www.crete.pl/historia/